آنژیوپلاستی یکی از بیخطرترین و موثرترین روشها برای معالجه و برطرف کردن عوارض بیماری عروق کرونر، مانند درد قفسه سینه (آنژین صدری)، حمله قلبی و نارسایی قلبی، به شمار میرود. آنژیوپلاستی، میزان موفقیت بالایی داشته و دوران نقاهت بعد از آن، کوتاه است؛ همچنین، این یک درمان کم تهاجمی است که با هدف گشاد کردن عروق کرونری که مسدود یا باریک شدهاند، باز کردن عروق تنگ یا مسدود شده، به وسیله بالن و قرار دادن استنت در شریان انجام میشود.
آنژیوپلاستی چیست؟
آنژیوپلاستی، یک روش پزشکی است که به کمک آن، مسیر مسدود شده شریان را باز میکنند، تا خون بیشتری بتواند از آن عبور کند. به این روش، (PCI)، به معنی مداخله عروق کرونر از راه پوست نیز گفته میشود. هدف از انجام آنژیوپلاستی، بهتر شدن جریان خون در عروق کرونری است که مسدود و یا باریک شدهاند.
خون اکسیژندار از طریق عروق کرونر، به قلب میرسد. در بیماری عروق کرونر، یک ماده چسبنده به نام پلاک، در عروق کرونر تشکیل میشود. این پلاکها از مواد موجود در خون، مانند کلسترول، کلسیم و غیره ساخته میشوند. تجمع پلاکها، به مرور زمان، موجب باریک شدن عروق و یا حتی مسدودشدن آنها میگردد، و باعث میشود که خون کافی به بعضی از قسمتهای قلب نرسد.
آنژیوپلاستی عروق کرونر از راه پوست، (PTCA) نام دارد و اگر آنژیوپلاستی عروق کرونر با استنت گذاری همراه باشد، معمولا (PCI) نامیده میشود.
در چه شرایطی آنژیوپلاستی میبایست انجام گردد؟
پزشک متخصص قلب و عروق، بر اساس عوامل متعددی، ممکن است انجام آنژیوپلاستی عروق کرونر را لازم بداند. عوارضی که ممکن است برای درمان آنها، انجام آنژیوپلاستی عروق کرونر لازم باشد عبارتند از:
- آنژین صدری: آنژین صدری، نوعی درد قفسه سینه است که در اثر کاهش خونرسانی به عضله قلب ایجاد میشود، اگر علائم این عارضه، در بیماران مبتلا به آنژین صدری، با دارو، قابل کنترل نباشد، آنژیوپلاستی برای آنها توصیه میشود.
- سندرم حاد کرونری: بیمارانی که به مشکلات حاد عروق کرونر مانند: سکته قلبی(حمله قلبی) و یا آنژین ناپایدار قلبی دچار شدهاند، ممکن است برای بازگرداندن جریان خون، به قلب، نیاز به آنژیوپلاستی اورژانسی داشته باشند.
- انسداد شدید: معمولاً به افرادی که، در عروق کرونر خود، بیش از ۷۰% تا ۸۰٪در قطر رگ، دچار انسداد شدید، شدهاند، انجام آنژیوپلاستی توصیه میشود.
- درمانهای پزشکی ناموفق: اگر مصرف دارو، و ایجاد تغییراتی در شیوه زندگی، علائم بیماری عروق کرونر را برطرف نکرده و خون رسانی به قلب بهتر نشود، برای درمان، از آنژیوپلاستی کمک گرفته میشود.
- تست استرس مثبت: یکی از نشانههای بیماری عروق کرونر، که باعث کاهش خونرسانی به قلب، در هنگام فعالیت بدنی میگردد، تست استرس مثبت است، که در این موارد، برای بهتر کردن جریان خون و برطرف کردن علائم، آنژیوپلاستی انجام میشود.
- بیماری عروق کرونر اصلی در سمت چپ: عروق کرونر اصلی در سمت چپ، خون بخش بزرگی از عضله قلب را تامین مینماید، و انسداد این عروق، خطرناک بوده و انجام آنژیوپلاستی را ضروری میکند.
چه نوع روشهایی در آنژیوپلاستی استفاده میشود؟
چند روش، برای باز کردن عروق، در آنژیوپلاستی مورد استفاده قرار میگیرد که پزشک شما آنها را انتخاب میکند. این روشها عبارتاند از:
بالون
یک کاتتر که در نوک آن، یک بالون کوچک قرار دارد، به محل باریک شده شریان، فرستاده میشود؛ سپس، بالون را باد میکنند تا پلاک را به دو طرف، فشرده کند و جریان خون به سمت قلب، افزایش یابد.
استنت
استنت، یک لوله کوچک است که مانند یک داربست عمل کرده و فضای داخل عروق کرونر را باز نگه میدارد. پزشک، به وسیله یک کاتتر بالوندار، که روی یک سیم راهنما نصب شده است، استنت را به داخل رگ کرونری باریک شده، قرار میدهد. بعد از آن، بالون را باد میکند و استنت به اندازه قطر شریان، باز میشود و آن را باز نگه میدارد؛ سپس بالون را تخلیه کرده و از رگ خارج مینماید، اما استنت، در داخل رگ باقی میماند. پس از چند هفته، استنت در داخل شریان تثبیت میشود.
استنتها، معمولاً از جنس فلز ساخته میشوند، و به وسیله عمل آنژیوپلاستی برای باز نگه داشتن عروق کرونر، به طور دائمی در داخل این عروق قرار داده میشوند. البته، ممکن است استنت، از موادی ساخته شود که به مرور زمان در بدن جذب شوند.
بعضی از انواع استنتها، حاوی داروهایی هستند که خطر انسداد مجدد شریان (تنگی مجدد) را کاهش میدهند. تصمیمگیری برای انتخاب نوع استنت مورد نیاز شما، بر عهده پزشک متخصص میباشد.
روت ابلیشن
در این روش، یک کاتتر، با نوک مته مانند الماسه، به ناحیه باریک شده شریان کرونری فرستاده میشود. نوک این کاتتر با سرعت بسیار بالا میچرخد و پلاک موجود در دیواره سرخرگ را میتراشد سپس ذرات میکروسکوپی جدا شده، با جریان خون، از بین میروند. در صورت لزوم، این کار برای بهتر شدن جریان خون، چند بار تکرار میشود.
البته، آنژیوپلاستی با بالون و استنت گذاری، نتایج بسیار موثرتری دارند و انجام آنها برای پزشک آسانتر است، در نتیجه، روتابلیشن، به ندرت ممکن است توصیه شود.
آترکتومی
در آترکتومی، از کاتتری استفاده میشود که یک استوانه توخالی در نوک آن قرار دارد که یک طرف آن بالون و طرف دیگر آن، یک دریچه است. بعد از قرار گرفتن کاتتر در شریان تنگ شده، پزشک، بالون را باد میکند و دریچه روی استوانه، به پلاک داخل رگ، فشار میآورد.
در این زمان، تیغه ای که در داخل سیلندر قرار دارد، میچرخد و پلاک فشرده شده به داخل دریچه را میتراشد. پلاکهای برداشته شده، به داخل محفظه کاتتر وارد شده و به وسیله آن از رگ خارج میشوند. در صورت لزوم این عمل تکرار میشود تا مسیر جریان خون، باز شود. البته این روش نیز مانند روتابلیشن، خیلی مورد استفاده قرار نمیگیرد.
بالون برش دهنده
در این روش، از کاتتری استفاده میشود که نوک آن، یک بالون مخصوص با تیغههای کوچک است. زمانی که پزشک بالون را باد میکند، تیغههای کوچک آن، شروع به کار میکنند و پلاکها را میکوبند، سپس بالون پلاکها را بر روی دیواره رگ فشرده میکند.
مزایای آنژیوپلاستی
برای افراد مبتلا به بیماری عروق کرونر(CAD)، آنژیوپلاستی، مزایای زیادی را همراه با هم دارد. مزایای مهم آنژیوپلاستی عبارتند از:
روش غیر جراحی
آنژیوپلاستی، یک روش غیر جراحی و کم تهاجمی است. این روش، تنها از طریق ایجاد یک سوراخ یا برش کوچک، و وارد کردن کاتترهایی که توسط تصاویر اشعه ایکس هدایت میشوند، از طریق کشاله ران یا مچ دست بیمار انجام میشود. این روش، آسیب کمتری به بدن بیمار وارد میکند، دوران نقاهت آن کوتاهتر بوده و در مقایسه با جراحی قلب باز، عوارض جانبی کمتری به همراه دارد.
بهبود جریان خون
هدف از انجام عمل آنژیوپلاستی، باز شدن مسیر جریان خون در شریان کرونری باریک شده و یا مسدود است. پزشک با استفاده از بالون موجود در روی کاتتر، پلاکهایی را که باعث انسداد رگ شدهاست، روی دیوارههای سرخرگ فشرده میکند، این کار باعث باز شدن شریان شده و خون، بهتر به عضله قلب میرسد. گاهی در آنژیوپلاستی، در داخل رگ، استنت قرار داده میشود تا شریان همواره باز بماند و جریان خون ضعیف نشود.
برطرف کردن علائم
آنژیوپلاستی، به طور قابل توجهی، علائم آنژین صدری، مانند درد یا ناراحتی قفسه سینه، که در اثر کم شدن خونرسانی به قلب رخ میدهد، را برطرف میکند. هنگامیکه جریان خون در ناحیه آسیب دیده قلب، بهبود پیدا کند، درد و ناراحتی ناشی از آنژین در بیماران کاهش مییابد و بیماران میتوانند با مشکلات قلبی کمتری فعالیتهای فیزیکی خود را انجام داده و کیفیت زندگی آنها را ارتقا میبخشد.
بهبودی سریع و زمان بستری کمتر در بیمارستان
آنژیوپلاستی، در مقایسه با جراحی قلب باز، نیاز به زمان بستری کوتاهتری در بیمارستان دارد. بیشتر بیماران، در همان روز یا پس از ۲۴ تا ۴۸ ساعت پس از عمل آنژیوپلاستی، از بیمارستان مرخص میشوند. بیمار معمولاً بعد از آنژیوپلاستی، سریعتر بهبود مییابد و میتوانند فعالیتهای عادی روزمره را، بسته به مورد خاص خود، پس از چند روز تا یک هفته از سر بگیرند.
عوارض جانبی و خطرات کمتر
با این که، تمام روشهای پزشکی، مقداری خطر و عوارض جانبی به همراه دارند، آنژیوپلاستی در مقایسه با جراحی قلب باز، خطر و عوارض کمی دارد. در آنژیوپلاستی، خطرعفونت، خونریزی و سایر عوارض جراحی، بسیار اندک است. با این وجود، توجه داشته باشید که شرایط فردی هر بیمار و سلامت کلی او میتواند بر نتایج درمانی و خطرات این روش، تأثیر بگذارد.
امکان حصول نتایج درمانی بلند مدت
اگر عمل آنژیوپلاستی، موفقیت آمیز بوده و بیمار تغییرات مناسبی در سبک زندگی خود انجام دهد، این عمل، نتایج درمانی طولانی مدت را برای بیماران مبتلا به بیماری عروق کرونر، حاصل مینماید. این درمان، با باز کردن مسیر جریان خون، خطر حملات قلبی را در آینده کاهش داده، علائم بیماری را برطرف مینماید و باعث بهبود عملکرد کلی قلب میشود.
مزایای آنژیوپلاستی نسبت به دیگر روشها
در اینجا جدولی تهیه شده است که در آن، بعضی از جنبههای اصلی آنژیوپلاستی، با سایر روشهای جراحی، به ویژه پیوند عروق کرونر (CABG) و پیوند قلب مقایسه شده است:
جنبه | آنژیوپلاستی | CABG | پیوند قلب |
---|---|---|---|
نوع روش | کم تهاجمی | جراحی تهاجمی | جراحی بزرگ |
هدف | بهبود جریان خون | بای پس عروق مسدود شده | جایگزین کردن قلب ناسالم با قلب سالم |
بیهوشی | موضعی یا عمومی | بیهوشی عمومی | بیهوشی عمومی |
اندازه برش | سوراخ یا برش کوچک | استرنوتومی (برش بزرگ قفسه سینه) | استرنوتومی (برش بزرگ قفسه سینه) |
منبع پیوند | ندارد (فقط بالون زدن) | شریانها یا وریدهای سایر قسمتهای بدن | قلب اهدا کننده |
زمان ریکاوری | کوتاه | طولانی | طولانی |
اقامت در بیمارستان | معمولاً ۲۴ تا ۴۸ ساعت | ۳ تا ۷ روز یا بیشتر بسته به مورد | چند هفته تا چند ماه بسته به بهبودی |
عوارض | خطر کم عوارض | خطرات مرتبط با جراحی بزرگ | خطرات مرتبط با جراحی بزرگ |
نتایج بلند مدت | نیاز به مدیریت مستمر دارد | نتایج طولانی مدت دارد | نتایج طولانی مدت دارد |
واجد شرایط بودن | بستگی به انسدادهای خاص دارد | انسدادهای متعدد یا شرایط پیچیده | نارسایی قلبی در مرحله خطرناک |
دسترسی | همه جا در دسترس است | در مراکز تخصصی قلب | محدودیت دسترسی، نیاز به تطبیق اهداکننده دارد |
هزینه | در کل مقرون به صرفهتر است | به طور کلی گرانتر است | به طور کلی گرانتر است |
آمادگیهای قبل از آنژیوپلاستی
قبل از آنژیوپلاستی باید از بیمار، آزمایش خون و نوار قلب گرفته شود، که معمولاً یک روز قبل از عمل انجام میشود. شب قبل از آنژیوپلاستی، نباید چیزی بخورید یا بنوشید.
اگر دندان مصنوعی دارید و یا سمعک میگذارید، برای برقراری ارتباط با پزشک در هنگام آنژیوپلاستی، از آنها استفاده کنید. اگر عینک میزنید، آن را همراه خود داشته باشید.
اگر داروهای ادرارآور، انسولین یا وارفارین مصرف میکنید، حتماً به پزشک یا پرستار خود بگوئید.
همچنین اگر به چیزی حساسیت دارید، به پزشک خود اطلاع دهید، به خصوص موارد زیر:
- ید
- صدف
- رنگ اشعه ایکس
- محصولات لاتکس یا لاستیکی (مانند دستکش لاستیکی یا بادکنک)
- انواع پنیسیلین
باید قبل از عمل، آسپرین مصرف کنید، اما اگر این کار را نکردید حتما به پزشک یا پرستار بگوئید.
در هنگام آنژیوپلاستی، به هوش خواهید بود، اما داروی آرامبخش به شما خواهند داد.
مراحل آنژیوپلاستی
در هنگام آنژیوپلاستی، علائم حیاتی، ریتم قلب و فشار خون شما، توسط تیم پزشکی با دقت تحت نظر قرار خواهد گرفت. این روش بسته به پیچیدگی مورد، معمولاً حدود ۳۰ دقیقه تا ۲ ساعت طول میکشد.
در زیر، مراحل عمل آنژیوپلاستی عروق کرونر، ذکر شده است:
1. وارد کردن کاتتر
ناحیهای که کاتتر، از طریق آن وارد میشود (معمولاً کشاله ران یا مچ دست) تمیز شده و با یک بی حس کننده موضعی، بی حس میشود و سپس یک برش کوچک برای دسترسی به رگ خونی ایجاد میگردد.
2. وارد کردن کاتتر هدایت کننده
پزشک، کاتتر هدایت کننده را، که یک لوله بلند و انعطاف پذیر است، به داخل رگ خونی وارد کرده و آن را با استفاده از تصاویر اشعه ایکس به سمت عروق کرونر هدایت مینماید و زمانی که کاتتر، به دهانه شریان کرونری رسید، آن را متوقف میکند.
3. تزریق ماده رنگی
یک ماده رنگی با کنتراست بالا، از طریق کاتتر به داخل عروق کرونر تزریق میگردد. تزریق این رنگ، مشاهده جریان خون و تشخیص نواحی باریک شده و یا مسدود را در تصاویر اشعه ایکس بر روی دستگاه آنژیوگرام، برای متخصص قلب امکانپذیر میکند.
4. وارد کردن کاتتر بالون
یک کاتتر مخصوص که یک بالون خالی در نوک آن است، از طریق کاتتر هدایت کننده به محل انسداد یا باریک رگ، وارد میشود و دقیقاً در محل مورد نظر در شریان کرونر قرار داده میشود.
5. باد کردن بالون
وقتی کاتتر بالون در جای خود قرار گرفت، پزشک بالون را باد میکند. بالون باد شده، پلاک یا انسداد رگ را روی دیوارههای شریان فشرده کرده و باعث باز شدن مسیر رگ میشود و جریان خون، به عضله قلب باز میگردد.
6. استنت گذاری
در آنژیوپلاستی، در موارد زیادی، از استنت استفاده میشود که یک لوله توری کوچک است که روی بالون باد نشده قرار دارد. وقتی که پزشک بالون را باد میکند، استنت باز شده و به دیوارههای سرخرگ فشار میآورد و باعث میشود که رگ باز بماند. استنت، به طور دائم در رگ باقی میماند و مانند یک داربست برای باز نگهداشتن رگ، عمل کرده و از باریک شدن مجدد آن جلوگیری مینماید.
7. تخلیه بالون و خارج کردن کاتتر
بعد از این که استنت به طور صحیح در جای مناسب قرار گرفت، پزشک بالون را خالی کرده و آن را از رگ خارج مینماید ولی استنت در داخل رگ باقی میماند. سپس کاتتر هدایت کننده را نیز برمیدارند.
8. آنژیوگرافی نهایی
بعد از قرار گرفتن استنت در جای مناسب، ممکن است یک آنژیوگرافی نهایی انجام شود تا پزشک مطمئن شود که مسیر جریان خون، باز شده، انسداد شریان با موفقیت برطرف شده است و آنژیوپلاستی نتیجه مطلوب را حاصل کرده است.
مراقبتهای پس از آنژیوپلاستی
اگر کاتتر را از طریق شریان کشاله ران شما، وارد کرده باشند، باید صاف دراز بکشید و تا زمانی که غلاف کاتتر در محل برش قرار دارد، پاهای خود را خم نکنید. ممکن است در محل غلاف، روی پای شما چیزی قرار داده شود تا پای خود را صاف نگه دارید.
باید تا ۶ ساعت بعد از برداشتن غلاف، برای جلوگیری از خونریزی، صاف دراز بکشید، اما ممکن است بعد از ۲ ساعت، پرستار، زیر سر شما، یک یا دو بالش قرار دهد، او به شما خواهد گفت که چه زمانی میتوانید از تخت بلند شوید. اگر یک “سرپوش” کلاژنی در شریان شما قرار داده باشند، زودتر از ۶ ساعت میتوانید حرکت کنید. در این مورد، پزشک به شما اطلاع خواهد داد.
تا وقتی که غلاف در کشاله ران شما باشد، فقط میتوانید مایعات رقیق بنوشید، زیرا ممکن است برای شما حالت تهوع ایجاد شود. زمانی که پزشک اجازه داد که غذا بخورید، شما باید یک رژیم غذایی سالم برای قلب را رعایت نمایید.
اگر کاتتر را در شریان مچ دست یا بازوی شما قرار داده باشند، پزشک، برای اطمینان، یک پانسمان مخصوص را در آن محل قرار میدهد و این پانسمان باید چند ساعت روی بازوی شما بماند. سپس پزشک یا پرستار، پانسمان را بر میدارد و بررسی میکند که آیا برش روی شریان بسته شده است یا خیر.
برای مراقبتهای بعد از عمل، ممکن است یک شب، در بیمارستان بستری شوید.
اگر برای شما استنت کار گذاشته شده باشد، باید برای کاهش احتمال لخته شدن خون در اطراف استنت، داروهایی مصرف کنید.
شما به تدریج میتوانید فعالیتهای عادی خود را شروع کرده و بعد از یک هفته کارهای روزمره خود را انجام دهید.
اگر کاتتر را در شریان مچ دست یا بازوی شما قرار داده باشند، پزشک، برای اطمینان، یک پانسمان مخصوص را در آن محل قرار میدهد و این پانسمان باید چند ساعت روی بازوی شما بماند. سپس پزشک یا پرستار، پانسمان را بر میدارد و بررسی میکند که آیا برش روی شریان بسته شده است یا خیر.
انجام آنژیوپلاستی و استنت گذاری به این معنا نیست که بیماری قلبی شما درمان شده است. بعد از این عمل، شما باید عادتهای خود را تغییر داده و یک سبک زندگی سالم را در پیش بگیرید و همچنین، داروهایی را که پزشک برای شما تجویز کرده است را مصرف نمایید.
خطرات یا عوارض آنژیوپلاستی چیست؟
با این که، آنژیوپلاستی در کل، یک روش بی خطر و موثر محسوب میشود، اما خطرات و عوارض احتمالی نیز در ارتباط با این روش، وجود دارد. این موارد به شرح زیر است:
- خون ریزی: محل قرار دادن کاتتر، در کشاله ران و یا مچ دست، ممکن است خونریزی نماید و یا در آن محل، هماتوم تشکیل شود. به ندرت ممکن است این خونریزی آنقدر شدید شود که نیاز به تزریق خون یا جراحی داشته باشد.
- آسیب رسیدن به شریان: در هنگام قرار دادن کاتتر، احتمال وارد شدن آسیب جزئی به شریان وجود دارد که، ممکن است باعث خونریزی یا تشکیل لخته خون شود و نیاز به درمان بیشتری داشته باشد.
- عکسالعملهای آلرژیتیک: در بعضی افراد ممکن است که رنگ استفاده شده در آنژیوپلاستی، باعث بروز واکنش آلرژیک گردد که علائم آن ممکن است از خفیف یا شدید باشد، عوارضی مانند بثورات پوستی، خارش، مشکل در تنفس، یا آنافیلاکسی. معمولاً، برای به حداقل رساندن این خطر، اقدامات احتیاطی انجام خواهد شد.
- عوارض مربوط به عروق خونی: آنژیوپلاستی، ممکن است باعث آسیب رسیدن به رگ خونی شود و باعث پارگی آن شود و نیاز به درمانهای اضافی مانند قرار دادن استنت و یا جراحی اضطراری پیدا کند.
- تنگی مجدد شریان: گاهی، بافت اسکار تشکیل شده در شریان تحت درمان، ممکن است به مرور زمان باعث باریک شدن مجدد رگ شود (تنگی مجدد) و نیاز به انجام روشهای درمانی بیشتری پیدا کند.
- لخته شدن خون: آنژیوپلاستی ممکن است باعث تشکیل لخته خون شود و منجر به حمله قلبی یا سکته گردد. معمولاً برای جلوگیری از این عارضه، داروهای ضد پلاکت و ضد انعقاد برای بیمار تجویز میشوند.
- حمله قلبی: با این که احتمال آن اندک است، اما آنژیوپلاستی ممکن است به دلیل جدا شدن پلاکها و یا ایجاد لخته خون، در هنگام قرار دادن کاتتر، باعث حمله قلبی شود.
- مشکلات کلیوی: در افرادی که سابقه بیماری کلیوی دارند، رنگ مورد استفاده در آنژیوپلاستی، گاهی ممکن است عملکرد کلیهها را تحت تأثیر قرار دهد. برای کاهش احتمال بروز این مشکل، از آبرسانی به بدن و مصرف بعضی داروها کمک گرفته میشود.
- عفونت: در محل قرار دادن کاتتر و یا در جریان خون، احتمال ایجاد عفونت وجود دارد، البته نسبتاً نادر است.
- قرارگیری در معرض تشعشع: استفاده از اشعه ایکس در هنگام آنژیوپلاستی، بیمار را در معرض پرتو یون ساز قرار میدهد، و با این که، مقدار آن، در کل بی خطر در نظر گرفته میشود، قرار گرفتن مکرر در معرض پرتو یون ساز، به مرور زمان ممکن است خطر ابتلا به بعضی از بیماریها را افزایش میدهد.
- تب دارید
- درد قفسه سینه
- تورم
- درد در کشاله ران یا ساق پا
اگر کشاله ران شما، در خانه، خونریزی کرد، پانسمان را بردارید و ناحیه را تا حدی فشار دهید تا بتوانید نبض خود را در آن ناحیه احساس کنید.
اگر علائمی مانند درد قفسه سینه یا تنگی نفس داشتید که قبل از آنژیوپلاستی عروق کرونر، نیز آنها را داشتهاید. اگر در هنگام استراحت کردن، در قفسه سینه خود احساس دردی میکنید که با نیتروگلیسیرین برطرف نشود.
روشهای جایگزین آنژیوپلاستی
اگر رسوبات چربی در عروق کرونر، به اندازهای سخت شده باشند که یک آنژیوپلاستی معمولی کرونری، موثر نباشد، ممکن است نوع دیگری از روش آنژیوپلاستی به شما پیشنهاد شود که در آن، این رسوبات بریده و از بین برده میشوند.
این روشها عبارتاند از:
- آترکتومی چرخشی کرونری ترانس لومینال از راه پوست (PTCRA): که در آن، برای برداشتن رسوبات چربی، از یک دستگاه چرخان کوچک استفاده میشود.
- آنژیوپلاستی عروق کرونر با لیزر از راه پوست: روشی که در آن، برای سوزاندن رسوبات چربی، از لیزر استفاده میشود
معمولاً این روشها، زمانی به کار برده میشوند که مقدار زیادی رسوبات کلسیمی در شریان کرونر وجود داشته باشد، زیرا کلسیم شریان را بسیار سفت میکند و از باز شدن بالونها و یا استنتها به اندازه کافی، برای رفع تنگی رگ، جلوگیری مینماید.
وقتی این رسوبات برداشته شد، میتوان شریان را با بالون و استنت، با روش معمول آنژیوپلاستی باز کرد.
عوارض عدم درمان
اگر بیماری عروق کرونر (CAD) درمان نشود، ممکن است باعث مشکلات مختلفی شود، مانند:
- حمله قلبی: اگر شریانهای کرونر، در اثر تجمع پلاک، باریک یا مسدود شوند، عارضهای ایجاد میکند که به آن، بیماری عروق کرونری گفته میشود. و اگر خون رسانی به عضله قلب کاهش یابد یا به طور کامل قطع شود، میتواند منجر به حمله قلبی (انفارکتوس میوکارد) گردد. این عارضه آسیب دائمی به عضله قلب میرساند و حتی ممکن است باعث مرگ شود.
- آنژین صدری: آنژین صدری، احساس درد یا ناراحتی در قفسه سینه است و زمانی که اکسیژن کافی از طریق خون، به عضله قلب نرسد، رخ میدهد. این امر، یکی از علائم شایع بیماری عروق کرونر است و در صورت درمان نشدن، آنژین صدری، از نظر دفعات، شدت و مدت زمان، بدتر شده و انجام فعالیتهای بدنی را برای بیمار تا حد زیادی مشکل میکند.
- نارسایی قلبی: بیماری عروق کرونر، به مرور زمان، باعث ضعیف شدن عضله قلب شده و توانایی قلب را برای پمپاژ خون، مختل مینماید. این امر، منجر به نارسایی قلبی میشود، یعنی بیماری که باعث میشود قلب، قادر به خونرسانی و اکسیژنرسانی به اعضای بدن نباشد. نارسایی قلبی، علائمی مانند تنگی نفس، خستگی، احتباس مایعات و تورم در مچ و ساق پاها را ایجاد مینماید.
- آریتمیها: بیماری عروق کرونر، خطر غیر طبیعی شدن ریتم قلب را افزایش میدهد؛ عارضهای که به آن، آریتمی گفته میشود. این آریتمیها شامل: فیبریلاسیون دهلیزی، تاکی کاردی بطنی یا فیبریلاسیون بطنی است. آریتمیهای شدید ممکن است کشنده باشد و منجر به ایست قلبی شود.
- مرگ ناگهانی قلب: گاهی، بیماری عروق کرونر، باعث میشود که قلب ناگهان از تپش بایستد، که به آن، مرگ قلبی گفته میشود. این عارضه، معمولاً در اثر یک آریتمی شدید رخ میدهد. برای بالا رفتن شانس زنده ماندن، مداخلات فوری پزشکی مانند احیای قلبی ریوی (CPR) و دفیبریلاسیون، ضروری است.
- ایجاد عوارض در سایر اندامها: بیماری عروق کرونر، همچنین ممکن است که اندامها و سیستمهای دیگر بدن را نیز تحت تاثیر قرار بدهد. کاهش خونرسانی به مغز، منجر به سکته مغزی یا حملات ایسکمیک گذرا (TIAs) میشود که به آن “سکتههای کوچک” نیز میگویند. بیماری شریان محیطی PAD، باعث کاهش جریان خون در اندامها شده و درد ایجاد کرده، موجب ضعیف شدن روند بهبودی زخمها و در موارد شدید قانقاریا میشود.
هزینه آنژیوپلاستی چقدر است؟
هزینه آنژیوپلاستی، به عوامل مختلفی بستگی دارد و بر اساس پیچیدگی عمل و نیاز به روشهای اضافی مانند استنت گذاری و آزمایشات اضافی مورد نیاز، منطقهای که عمل در آن انجام میشود و مرکز درمانی مورد نظر، به اندازه قابل توجهی متفاوت است.
برای اطلاعات دقیقتر، میتوانید با پزشکان کلینیک ما مشورت نمایید تا برآورد دقیقی از هزینه جراحی دریافت کنید.
نتیجه گیری
آنژیوپلاستی عروق کرونر، روشی است که برای باز کردن عروق کرونری که باریک و یا مسدود شدهاند مورد استفاده قرار میگیرد. آنژیوپلاستی، میزان جریان خون را در شریانی که مجموعهای از پلاکها در آن وجود دارد، افزایش میدهد. برای انجام آنژیوپلاستی، میتوانید با متخصصان واجد شرایط و متخصصین قلب و عروق ما مشورت نمایید.
توجه داشته باشید که حتی پس از انجام یک آنژیوپلاستی و استنت گذاری موفق، باید یک سبک زندگی سالم را رعایت نمایید؛ یعنی داشتن یک رژیم غذایی سالم، ورزش کردن و عدم استفاده از دخانیات. حتماً داروهایی را که پزشک برای شما تجویز کرده است مصرف کنید و برای معاینات بعدی مراجعه نمایید.
سوالات متداول
آنژیوپلاستی تا چه حد موفق است؟
اگر رگ خونی باریک شده باشد اما به طور کامل مسدود نشده باشد، عمل آنژیوپلاستی میتواند تا ۹۰ ٪ موفقیتآمیز باشد. اما اگر شریان به طور کامل مسدود شده باشد، به خصوص اگر چند ماه یا یک سال از آن گذشته باشد، میزان موفقیت آن، کمتر است.
آیا در طول آنژیوپلاستی درد، خواهم داشت؟
آنژیوپلاستی عروق کرونر، تحت بی حسی موضعی انجام میشود، و شما در هنگام این عمل، دردی احساس نخواهید کرد؛ البته، ممکن است که در محل قرار دادن بالون، احساس ناراحتی کنید یا زمانی که بالون را باد میکنند کمی احساس درد داشته باشید.
درد بعد از آنژیوپلاستی عروق کرونر چقدر طول میکشد؟
در محل قرار دادن کاتتر، ممکن است تا چند روز بعد از عمل، درد خفیف و یا شدیدی داشته باشید.
عمل آنژیوپلاستی عروق کرونر چقدر طول میکشد؟
مدت زمان عمل، بسته به شدت انسداد عروق کرونر و تعداد شریانهای درگیرشده، متفاوت است، اما به طور متوسط، معمولا بین ۳۰ دقیقه تا ۲ ساعت طول میکشد.
دوره نقاهت پس از آنژیوپلاستی عروق کرونر چقدر است؟
دوره نقاهت در هر فردی متفاوت است، اما بیشتر افراد باید یک یا دو روز پس از این عمل، در بیمارستان بستری شوند و ممکن است بهبودی کامل، یک یا دو هفته طول بکشد.
آیا آنژیوپلاستی عروق کرونر همان استنت است؟
آنژیوپلاستی روشی برای باز کردن عروق خونی باریک یا مسدود شده است که خون را به قلب میرسانند که این رگهای خونی، عروق کرونر نام دارند. استنت، یک لوله توری فلزی کوچک است که در داخل شریان کرونر قرار داده میشود تا آن را باز نگه دارد.
آیا ممکن است که انسداد بعد از آنژیوپلاستی عروق کرونر، دوباره بازگردد؟
با این که آنژیوپلاستی عروق کرونر، با بازکردن شریانهای مسدود شده تسکین فوری ایجاد میکند، اما احتمال باریک شدن مجدد یا تنگی مجدد آنها به مرور زمان وجود دارد. استفاده از استنتها، به ویژه استنتهای حاوی دارو، خطر تنگی مجدد را کاهش میدهد.
آیا بعد از آنژیوپلاستی عروق کرونر نیاز به مصرف دارو دارم؟
بعد از آنژیوپلاستی، پزشک ممکن است برای کمک به مدیریت وضعیت شما و جلوگیری از عوارض بعدی، داروهایی را تجویز نماید. این داروها، شامل داروهای ضد پلاکت (مانند آسپرین یا کلوپیدوگرل)، داروهای کاهش دهنده کلسترول، بتا بلوکرها و غیره هستند.
آیا در صورت داشتن چندین انسداد میتوانم تحت آنژیوپلاستی عروق کرونر قرار بگیرم؟
آنژیوپلاستی عروق کرونر را میتوان در موارد انسدادهای متعدد نیز انجام داد، اما تصمیم گیری درباره آن، به محل انسدادها، شدت و تعداد آنها و همچنین سلامت کلی بیمار بستگی دارد. در بعضی موارد، جراحی بای پس، ممکن است گزینه درمانی مناسبتری برای بیمار باشد.
آیا بعد از آنژیوپلاستی عروق کرونری باید تغییری در سبک زندگی ایجاد کنم؟
داشتن یک سبک زندگی سالم برای قلب، بعد از آنژیوپلاستی عروق کرونر بسیار مهم است. این شامل رعایت یک رژیم غذایی متعادل، ورزش منظم، ترک سیگار، مدیریت استرس و حفظ وزن مناسب است.
بعد از عمل، به چند جلسه برای معاینات بعدی نیاز خواهم داشت؟
تعداد جلسات معاینات بعدی، به شرایط شما بستگی دارد، اما معمولاً تا چند هفته یا چند ماه بعد از عمل ادامه دارد.
آیا میتوان آنژیوپلاستی عروق کرونر را در هنگام حمله قلبی انجام داد؟
بله، در بعضی موارد اورژانسی، میتوان آنژیوپلاستی عروق کرونر را درهنگام حمله قلبی انجام داد. هدف از این عمل، جریان پیدا کردن سریع خون، در شریان مسدود شده، برای به حداقل رساندن آسیب به عضله قلب است.
آیا محدودیت سنی برای انجام آنژیوپلاستی عروق کرونر وجود دارد؟
برای آنژیوپلاستی عروق کرونر، هیچ محدودیت سنی خاصی وجود ندارد. واجد شرایط بودن برای انجام این روش، بر اساس سلامت کلی فرد، شدت بیماری عروق کرونر و فواید این روش برای بیمار تعیین میگردد.
آیا در صورت داشتن سایر بیماریها میتوانم تحت آنژیوپلاستی عروق کرونر قرار بگیرم؟
ابتلا به سایر بیماریها، شما را از انجام آنژیوپلاستی عروق کرونر محروم نمیکند، اما برنامه مدیریت و درمان کلی شما، ممکن است با در نظر گرفتن این بیماریها نیاز به تنظیمات خاصی داشته باشد.
آیا میتوانم بعد از آنژیوپلاستی عروق کرونر ورزش کنم یا فعالیتهای بدنی انجام دهم؟
به طور کلی بعد از آنژیوپلاستی عروق کرونر، ورزش منظم و فعالیت بدنی توصیه میشود، زیرا میتواند باعث سلامت قلب و عروق شود. اما، لازم است که با پزشک خود مشورت کنید تا یک برنامه ورزشی مناسب را بر اساس وضعیت فردی و روند بهبودی خود تعیین نمایید.
پس از آنژیوپلاستی عروق کرونر از خوردن چه چیزهایی باید اجتناب کنم؟
پس از آنژیوپلاستی عروق کرونر، با کاهش مصرف چربیهای اشباع و ترانس، کم کردن مصرف نمک، اعتدال در مصرف الکل و کاهش مصرف قندهای اضافه شده، یک رژیم غذایی سالم برای قلب را رعایت کنید.
چند روز بعد از انجام آنژیوپلاستی میتوانیم با هواپیما پرواز کنیم؟
به طور کلی، بهتر است که بلافاصله پس از انجام آنژیوپلاستی، پرواز طولانی مدت نداشته باشید، اما اگر حال عمومی شما خوب است و با پزشک خود مشورت کردهاید، دو روز بعد از آنژیوپلاستی میتوانید با هواپیما مسافرت کنید.
آیا میتوانیم بعد از آنژیوپلاستی، رابطه جنسی داشته باشیم؟
پس از بهبودی و دریافت مجوز از پزشک خود، معمولاً فعالیت جنسی بعد از آنژیوپلاستی خطری ندارد.